Karate

Karate ili karatedo je borilačka veština poreklom iz Japana, iz tadašnjeg Rukju kraljevstva (aneksirano od strane Japana 1879. godine). Karatista se naziva karateka. Nastanak karatea, po jednom verovanju, vezuje se za 19. vek i stare borilačke veštine ostrva Okinave, gde su se lokalne tradicije mešale sa kineskim i japanskim uticajima, a kao odgovor potrebe stanovništva za samoodbranom od represalija vladajućih slojeva, da bi početkom 20. veka stigao u Japan. Nakon Drugog svetskog rata, a kao posledica uticaja Sjedinjenih Američkih Država na Japan i njihove meke moći (eng. &39;&39;soft power&39;&39;), karate se raširio i po celom svetu.

Karatedo (japanski prazna ruka), ranije se zvalo samo karate, i tako se i dan danas najčešće koristi. Dodatak do dodaje se radi isticanja filosofije karatea i njegovog značaja kao životnog puta. Do tridesetih godina 20. veka karate se na japanskom pisao sa 唐手, što znači u prevodu znači kineska ruka. Ova su slova bile navodno u vezi sa Kinom Tang-dinastije (od 618. do 907. godine), te je time kinesko poreklo ove borilačke veštine bilo ispoljeno u samom imenu. Tek se tridesetih godina u Japanu, usled različitih uticaja, počelo za karate pisati 空手, što je u prevodu označavalo prazna ruka. Nova slova su se isto kao stara čitale sa kara-te i odgovarale su istom, to jest da se bori uglavnom sa praznim, golim rukama bez oružja.

Karate pripada tvrdim stilovima. Nasuprot mekim stilovima (kao što su aikido, ving cun i sl.) koji gledaju da koriste snagu i energiju napadača, tvrdi stilovi ističu telesnu kondiciju, pre svega brzinu i snagu iz brzine. Tehnički, karate koristi udarce pesnicom, šakom, prstima, laktovima, kolenom i nogama, razne blokade, a ponekad se uče i poluge, bolni hvatovi, udarci u vitalne tačke (u oči, grlo, nos i sl.), kao i tehnike rukovanjem oružja, takozvani kobudo. Istorisjki, i u nekim od modernih stilova, u karateu se takođe podučavaju i neke od tehnika rvanja, bacanja, zglobna zaključavanja, ograničavanja i slične tehnike drugih borilačkih veština. Danas, moderni karate je često sportski orijentisan, te i time takmičenja imaju veliki značaj, što negativno utiče na samu osnovu porekla karatea, odnosno na samu bazu tehnika samoodbrane, koje su neodvojivi deo karatea.

Karate je prispeo u Japan početkom 20. veka tokom vremena migracija, pošto su Rukjuanci, posebno iz Okonave, tražili posao širom Japana. Ovaj sport je bio sistematski predavan u Japanu nakon Tajšove ere. Godine 1922. Japansko ministarstvo obrazovanja je pozvalo Gičin Funakošija, majstora karatea, u Tokio da realizuje karate demonstracije, dok je već 1924. godine, univerzitet Keio uspostavio prvi univerzitetski karate klub na Japanskoj teritoriji, što su, povučeni ovim primerom, učinili i drugi univerziteti, te su do 1932. godine, svi glavni japanski univerziteti imali svoje karate klubove. Kako je karate imao izuzetno bitnu ulogu i u obuci japanskih vojnika i starešina, sa završetkom Drugog svetskog rata i postankom Okinave jednom od značajnih vojnih lokacijom Sjedinjenih Američkih Država u ovom delu sveta, tako i karate dobija na još većem značaju i postaje izuzetno popularan među vojnim osobljem koje je bilo tamo stacionirano, što dovodi do njegovog ubrzanog širenja i popularizacije u celom svetu (veliki doprinos ovoj pojavi dali su američka televizija i filmovi o ovim borilačkoj veštini).

Danas, kada je kao sport uključen u porodicu Olimpijskih sportova (1. juna 2016. godine, izvršni odbor Međunarodnog olimpijskog komiteta objavio je da podržava njegovo uključivanje na Letnje olimpijske igre u Tokiju), karate je jedan opšte prisutni i globalno izuzetno razvijeni borilački sport, što potvrđuju i podaci Japanskog ministarstva spoljnih poslova, i Svetske karate federacije, koji navode da se karateom širom sveta bavi čak preko 100 miliona sportista.

Stilovi
Postoje četiri tradicionalna stila karatea priznata od Federacije Svih Japanskih Karatedo Organizacija: Šotokan, Šito-riu, Gođu-riu i Vado-riu stil.

Stilovi koji ne pripadaju ovim školama ne smatraju se automatski „nelegitimnim“, već samo nisu tradicionalni, ali je većina pod velikim uticajem jednog ili više tradicionalnih stilova.

Karate u Republici Srbiji
Prvi karate klub u Jugoslaviji osnovan je 28. aprila 1963. godine, u Beogradu, pri Univerzitetskom džudo podsavezu. Na osnivačkoj skupštini kluba za trenera je izabran Đorđe Đuričić, tada još učenik karatea a klub je dobio naziv Univerzitetski karate klub.

Naredne godine konstituisano je još nekoliko klubova (Medicinar i Partizan) a 1966. godine formirana je karate komisija pri Džudo savezu Jugoslavije. Karate odbor Jugoslavije je nastao iz prethodne Komisije 1967. godine pri Savezu za džudo i srodne sportove, objedinjujući organizacije republičkog ranga.

Tri godine kasnije, 1. marta 1970. godine, osnovan je i Karate savez Jugoslavije, kao dobrovoljno udružena organizacija Karate saveza i Karate odbora svih republika i pokrajina. Prvi predsednik i savezni kapiten je bio dr Vladimir Jorga, dok je dr Ilija Jorga bio prvi selektor reprezentacije, u periodu od 1968. do 1980. godine, kada je osvojeno ukupno 65 medalja na međunarodnim takmičenjima, kao i 12 evropski i svetskih šampionskih titula.
Prvi šampionat Srbije održan je 1966. godine u sali Karate kluba Partizan na stadionu JNA u Beogradu, dok je prvi šampionat Jugoslavije održan dve godine kasnije, 1968. godine.

Danas u Republici Srbiji se praktikuje više stilova karatea, ali su trenutno najviše zastupljeni Šotokan stil i Fudokan karate stil.
Karate je u Ministarstvu odbrane i Vosci Srbije kroz fizičo vežbanje i trening prisutan već dugi niz godina, te kao takav, pored drugih borilačkih sportova, predstavlja jedan od osnova obuke pripadnika Specijalnih jedinica i jedinica Vojne policije, ali i kadeta Vojne akademije.